بعد از سوختگی پوست در برابر آفتاب چه کنیم

آفتاب سوختگی یکی از مشکلاتی است که اغلب ما در فصل تابستان به آن دچار می‌شویم. برای پیشگیری از ابتلا به آفتاب‌ سوختگی حتما باید قبل از قرار گرفتن در معرض نور خورشید از ضدآفتاب‌های دارای spf مناسب محیط استفاده کنید. همچنین برخی از این ضدآفتاب‌ها برای پوست دست و بدن نیز تولید شده‌اند و برای جلوگیری از سوختگی پوست بدن استفاده می‌شوند. به طور کلی لازم است که در برابر آفتاب سوختگی و اشعه‌های مضر نور خورشید، خود را حفاظت کنید. اشعه‌های ماوراء بنفش، آثار زیان باری بر پوست می‌گذارند. همچنین قرار گرفتن در معرض هوای آزاد و نور خورشید موجب آسیب‌ رساندن به پوست از طریق رادیکال‌های آزاد می‌شود. رادیکال‌های آزاد به شدت سرطان‌زا بوده و فعالیت کلاژن‌ها را متوقف می‌کنند. بدین ترتیب علاوه بر آفتاب سوختگی، چین و چروک و لکه‌های تیره نیز بر روی پوست صورت ظاهر می‌شوند.

روند ایجاد آفتاب سوختگی

هنگامی که اشعه‌های خورشید به پوست بدن می‌تابند در سلول‌های DNA جهش به وجود می‌آید. البته بدن ما مکانیسم ایستادگی در برابر این جهش‌ها را دارد و حتی گاهی می‌تواند اثرات مضر نور خورشید را خنثی کند. اما گاهی اوقات تابش نور خورشید بر پوست بدن انسان آسیب‌های غیر قابل ترمیمی را به وجود می‌آورد. سلول‌ها در این شرایط از بین می‌روند و منجر به ایجاد پوست قرمز و آفتاب سوخته می‌شوند. البته قرمزی رنگ پوست بعد از آفتاب سوختگی به دلیل گشاد شدن رگ‌های خونی و رساندن سلول‌های محافظ به سطح پوست است. آفتاب سوختگی پس از مدتی ترمیم می‌یابد و سلول‌های جدید جای خود را به سلول‌های آفتاب سوخته می‌دهند. اما گاهی اوقات برخی از سلول‌های سوخته فرار می‌کنند. این سلول‌ها در نهایت، سلول‌های سرطانی را به وجود می‌آورند. برخی از افراد پس از آفتاب سوختگی به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان پوست مبتلا می‌شوند. البته ابتلا به این بیماری دلایل ارثی را نیز شامل می‌شود و احتمال آن بسیار کم است. قسمت‌های متفاوت بدن همگی ممکن است دچار آفتاب سوختگی شوند. حتی قسمت‌هایی مانند لاله گوش یا چشم.

برخی از افراد فکر می‌کنند با پوشیدن لباس‌های گشاد، آفتاب‌سوختگی به وجود نمی‌آید. در حالی که این طرز فکر کاملاً اشتباه است. اشعه‌های مضر ماوراء بنفش از بیشتر لباس‌ها عبور کرده و موجب آفتاب سوختگی می‌شوند.

آیا می‌توانید آسیب‌های نور خورشید را معکوس کنید

برخی از کمپانی‌های تولید کننده محصولات زیبایی، کرم‌ها و لوسیون‌ها ادعا می‌کنند که می‌توانند آسیب‌های نور خورشید را خنثی کنند. این نکته در مورد تمام محصولات صدق نمی‌کند. راه‌های زیادی برای خنثی سازی آثار مضر نور خورشید وجود دارد. البته بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که قبل از آسیب رساندن نور خورشید به پوست یا ایجاد آفتاب سوختگی، حتما از آن پیشگیری کنید.

علائم آفتاب سوختگی

• تغییرات در رنگ پوست مانند ایجاد قرمزی یا رنگ صورتی روی پوست

• پوست هنگام لمس کردن داغ می‌شود (پوست دردناک)

• ایجاد تورم یا تاول‌هایی که ممکن است پر از آب باشند

• اگر آفتاب سوختگی شدید باشد، سردرد، تهوع و خستگی یا تب نیز به وجود می‌آید

• چشم‌ها احساس درد یا سنگینی می‌کنند

به طور کلی علائم آفتاب سوختگی پس از چند ساعت قرار گرفتن در معرض اشعه‌های مضر نور خورشید آشکار می‌شوند و ممکن است تا چند روز ادامه پیدا کند.

مراقبت‌های لازم بعد از ایجاد آفتاب سوختگی

در مرحله اول باید به بدن خود زمان دهید تا پوست را بازسازی کند. به طور کلی هر قسمتی از بدن که آسیب می‌بیند، سلول‌های آسیب دیده ترمیم پیدا می‌کنند و یا سلول‌های جدید، تولید و جایگزین سلول‌های آسیب دیده می‌شوند. در ارتباط با پوست آفتاب سوخته نیز این قضیه صدق می‌کند. در آفتاب سوختگی‌های شدید، پوست ریزش پیدا کرده و پوست جدید جایگزین پوست آفتاب سوخته می‌شود. پس باید چند روز به پوست آفتاب سوخته زمان بدهید تا خود را ترمیم کند. اگر می‌خواهید روند ترمیم پوست را تسریع ببخشید، می‌توانید از طریق هیدرات کردن پوست، مرطوب کردن و استراحت زیاد این کار را انجام دهید.

در مرحله بعدی می‌توانید یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی مصرف کنید. به طور مثال می‌توانید یک عدد ایبوپروفن را برای کاهش درد و التهاب پوست میل نمایید. البته مصرف دارو به طور کلی باید تحت نظر پزشک متخصص انجام پذیرد. برای ترمیم پوست آفتاب سوخته باید ساعت خواب‌تان را افزایش دهید. ایجاد محدودیت برای خواب روند ترمیم را کند می‌کند؛ چراکه پوست هنگام خواب و استراحت به تولید سلول‌های جدید می‌پردازد.

هنگام آفتاب سوختگی از مصرف سیگار و تنباکو خودداری کنید. به طور کلی استفاده از سیگار و تنباکو روند ترمیم پوست را مختل می‌کند. برای بهبود پوست بهتر است چند روز سیگار نکشید.

از ترکیب روغن زیتون خالص و مقداری آب لیمو تازه برای آفتاب سوختگی‌های خفیف کمک بگیرید. ترکیب این دو ماده علاوه بر نرم کردن پوست به روشن شدن رنگ آن نیز کمک بسیاری می‌کند. البته این ترکیب برای موارد خفیف به کار می‌رود. پوست آفتاب سوخته‌ای که قرمز و ملتهب شده باشد، باید تحت نظر پزشک درمان شود.

باید هنگام آفتاب سوختگی از قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض نور خورشید خودداری کنید. حتما لباس‌هایی بپوشید که پوست آفتاب سوخته شما را حفاظت کند و یا از ضدآفتابی که پزشک برای شما تجویز کرده است، استفاده کنید.

راه بعدی استفاده از ژل آلوئه‌ورا است. آلوئه‌ورا حاوی ماده ضد التهاب بوده که می‌تواند قرمزی و التهاب ناشی از آفتاب سوختگی را تا حد زیادی برطرف کند. بدین منظور می‌توانید یک برگ آلوئه‌ورا را باز کرده و ژل داخل آن را با استفاده از یک قاشق بیرون بیاورید. سپس ژل را روی ناحیه آفتاب سوخته قرار دهید تا التیام یابد.

بعد از آفتاب سوختگی می‌توانید یک حمام با دوش خنک بگیرید. حمام کردن سبب کاهش التهابات می‌شود. بعد از حمام کردن حتما از مرطوب کننده استفاده کنید. کرم مرطوب کننده باید ناحیه آفتاب سوخته را کاملا محاصره کند. استفاده از کرم هیدروکورتیزون نیز برای آفتاب سوختگی معجزه می‌کند. این کرم به کنترل تورم، کنترل تحریک و درمان خارش پوست می‌پردازد.

آفتاب سوختگی موجب می‌شود پوست رطوبت خود را از دست بدهد. برای تأمین رطوبت مورد نیاز پوست، بعد از آفتاب سوختگی حتما آب کافی بنوشید. می‌توانید از مایعات متفاوت مانند آب میوه‌ها نیز بهره بگیرید. روش بعدی استفاده از کمپرس سرد است. می‌توانید کمپرس سرد را روی ناحیه آفتاب سوخته قرار دهید تا التهاب آن کاهش یافته و التیام یابد. البته لازم است که در فواصل زمانی کوتاه کمپرس را از روی پوست بردارید تا سردی آن سوختگی را بدتر نکند.

سخن آخر

این جمله معروف را همگی به یاد داریم که « همیشه پیشگیری بهتر از درمان است» در ارتباط با آفتاب سوختگی نیز این جمله صدق می‌کند. همان‌طور که گفتیم راه‌های متفاوتی برای درمان آفتاب سوختگی وجود دارد. اما به طور کلی بهتر است از پوست خود در برابر ابتلا به آفتاب سوختگی محافظت کنید. در موارد شدید آفتاب سوختگی، راه‌های درمان را خودسرانه انجام ندهید. بلکه مراجعه به یک پزشک متخصص پوست در درمان آفتاب سوختگی شدید مؤثر واقع می‌شود.